We kunnen er niet meer omheen. Mondkapjes. De keuze is reuze. Ga je voor een eenmalige variant, maak je er zelf één of koop je een herbruikbare in welke print ook mogelijk? Als echte Junglaar denk je aan het milieu en zo ook aan het afval wat deze ontwikkeling met zich mee brengt. De keuze voor een herbruikbaar / wasbaar mondkapje lijkt duidelijk. Maar is een herbruikbaar mondkapje echt duurzamer dan de wegwerp variant? 

Disclaimers: deze blog belicht de milieu kant van mondkapjes, niet de medische. Op medisch gebied zijn wij geen expert en hier doen wij dus ook geen uitspraken over. Daarnaast is deze blog op 28 juli geschreven. De genoemde cijfers zullen dus al achterhaald zijn. Ze stammen van 5 maanden Corona.

Het korte antwoord is ‘ja’. Een studie van het University College London vergeleek de twee opties met elkaar en het verschil was aanzienlijk. Om maar met de deur in huis te vallen: de uitstoot van een wegwerp mondkapje bleek minimaal 10 keer zo groot als van een herbruikbaar, katoenen mondkapje. Als alle Britten een jaar lang 1 wegwerp masker per dag zouden gebruiken, zou de uitstoot 1,5 miljoen ton CO2 zijn. Voor het herbruikbare alternatief gold 150.000 ton CO2. In beide gevallen is er dus sprake van uitstoot, maar het verschil is duidelijk. 

Meer = meer

Het overgrote deel van deze CO2 uitstoot wordt veroorzaakt door productie en transport van mondmaskers. Elk masker moet namelijk in elkaar geknutseld worden met verschillende grondstoffen en getransporteerd worden naar de eindgebruiker. Vervolgens weten we dat verreweg de meeste (wegwerp) maskers in China worden gemaakt. Hieruit kunnen we opmaken dat hoe meer mondmaskers (wegwerp of hergebruik), hoe meer uitstoot. 

Dus een herbruikbaar mondkapje heeft ook een CO2 uitstoot. Deze uitstoot is echter lastiger te berekenen en is van aardig wat factoren afhankelijk. Het hangt er vooral vanaf waar het mondkapje van gemaakt wordt (restjes stof, biologisch katoen, katoen, kurk you name it). Toch wordt er gezegd dat verreweg de grootste impact van een herbruikbaar mondkapje nog steeds de productie en transport is. Daarnaast moet een herbruikbare variant gewassen worden, maar dit heeft een relatief lage impact. 

De organisatie Ecochain (een organisatie die helpt bij het uitrekenen van de footprint van een bedrijf) heeft een duidelijk overzicht gemaakt. Hiervoor hebben ze een medisch masker (N95) en een katoenen mondmasker met elkaar vergeleken. Het medisch masker kent een uitstoot van 0,05 kg CO2. Dat is ongeveer 50 gram. De uitstoot van het katoenen masker is 0,06 kg CO2. Dat is dus meer! Dit kan herleid worden naar de productie van katoen, wat een grote CO2 uitstoter is. 

Je voelt ‘m wellicht al aankomen. Een medisch masker, en dat geldt in zijn algemeenheid ook voor een niet medisch wegwerp masker, is voor éénmalig gebruik. Wanneer je gaat kijken naar de uitstoot over meerdere dagen, zie je het herbruikbare masker grote winst maken.

In de grafiek hieronder is het wassen van het masker niet meegenomen en is er uitgegaan van nieuw katoen voor het maken van het katoenen mondkapje. Mocht je kiezen voor een DIY mondkapje van hergebruikte stoffen, is er nog meer winst behaald!

Uitstoot van CO2 is niet de enige factor die meespeeld in deze beoordeling. Je raad het misschien al: (plastic) afval. Ook hier geldt hoe meer maskers, hoe meer afval. Ik zie ze regelmatig op straat liggen en helaas zijn dit niet de enige rondslingerende vervuilertjes. In het klassieke wegwerp masker zit niet recyclebaar plastic. Dit is vooral omdat we de maskers niet los inzamelen en ze zo vermengt raken met ander afval. Samen zorgen deze kapjes voor een giga berg aan onrecyclebaar plastic. 66.000 ton per jaar alleen al in het Verenigd Koninkrijk, wordt er geschat. Moet je nagaan hoeveel dit zal zijn voor de hele wereld. Ik word er een beetje treurig van. Een groot deel belandt op de vuilnisbelt of de verbrandingsovens, een ander deel op straat en in de natuur. 

Jungle Mee!

Het punt lijkt me duidelijk. Met de verplichting van mondkapjes ontstaat er een grote vraag naar deze items. Kies jij straks, of heb je al gekozen, voor een wegwerp of een herbruikbare variant? Het brengt in beide gevallen een grote CO2 uitstoot en een grote berg afval met zich mee. Echter is de verplichting niet voor niets en is dit natuurlijk nodig voor elkaars veiligheid. Een specialistisch medisch mondkapje (n95) draagt men voor zelfbescherming, het niet-medische mondkapje (dat verplicht is gemaakt door verschillende overheden) dragen we uit bescherming voor anderen (dat jij de kans vermindert op verspreiding van het virus dat je eventueel bij je draagt). 

Onze gezondheid en veiligheid blijven immers op de eerste plek staan, dus de keuze moet gemaakt worden. Misschien kunnen we de gezondheid en veiligheid van de planeet dan op de tweede plek zetten en hier onze keuze op baseren. 

Dus Jungle Mee en kies voor een herbruikbaar mondkapje! 

Wil je nog een extra stap maken? Maak dan je mondkapje zelf, wellicht van een hergebruikt stuk katoen. Maakjemondmasker.be heeft een hele makkelijke handleiding met patroon. https://youtu.be/GFzUju8LkcA

Disclaimers: deze blog belicht de milieu kant van mondkapjes, niet de medische. Op medisch gebied zijn wij geen expert en hier doen wij dus ook geen uitspraken over. Daarnaast is deze blog op 28 juli geschreven. De genoemde cijfers zullen dus al achterhaald zijn. Ze stammen van 5 maanden Corona.